Ver weg, in Zuid-Afrika, is op 3 juni onze oud-directeur Just van den Broek onverwacht overleden. Just was van 2005 tot 2011 directeur van de Stichting Texels Museum. Voordat hij op Texel aan het werk ging was hij campagneleider bij Greenpeace. Begin 2012 keerde hij daarnaar terug, dit keer als campagneleider in Afrika, werkend vanuit Johannesburg.

Grote veranderingen

De zes jaren dat Just van den Broek leiding gaf aan de Texelse musea werden gekenmerkt door ingrijpende veranderingen. De kiem van veel van die plannen was al gelegd door zijn voorganger, Jan Kuiper, maar de verdienste van Just heeft vooral gelegen in de creatieve vormgeving en realisering van de plannen. Het buitenterrein van Ecomare veranderde van een ‘Oostblok-complex’ in een speels geheel van vloeiende lijnen. De Stichting kreeg er in de vorm van de vuurtoren een topattractie bij, en in Oudeschild vorderde de ontwikkeling van de ‘Gouden Driehoek’, de manifestatie van het VOC-verleden in en rond Oudeschild. Het nieuwe entreegebouw van wat toen nog het Maritiem- en Juttersmuseum heette is het vlaggenschip van dit project.

Verhalen vertellen

Het motto van zijn beleid kan worden getypeerd door verhalen vertellen: zijn beleid was erop gericht om natuurbescherming te presenteren als schoonheid en verwondering. Anders dan in de jaren zestig en zeventig vermeed hij het geheven vingertje. Bij zijn aantreden maakte Just direct kennis met de belangenorganisaties van de visserij en ontwikkelde een goede band met maritieme organisaties. In dezelfde periode kreeg de Waddenzee de status van werelderfgoed. Op allerlei wijzen vertelden medewerkers van het Texels Museum hierover verhalen. Just stimuleerde deze ontwikkeling, ook vanuit zijn kennis van het theater.

Theaterman

Just was immers niet alleen bioloog en natuurbeschermer, maar ook theaterman. Al tijdens zijn studie verdiende hij in Afrika de kost als goochelaar. In Amsterdam speelde hij in de Dogtroep, de Prix de Rome en de feestfanfare Toeters en Bellen. Just nam dit soort creativiteit ook mee naar zijn werk. Zo startte de brainstorm over het nieuwe beleidsplan voor Ecomare met een trommelconcert door alle medewerkers. Het begrip ‘saamhorigheid’ werd op die manier muzikaal verbeeld. In de werkkamer van Just werd altijd veel gelachen tijdens de vergaderingen. De creatieve, losse, stijl van Just gaf veel ruimte aan medewerkers om hun ideeën en plannen uit te voeren. Een scala aan projecten en vernieuwingsactiviteiten werd ontwikkeld en in gang gezet.

Altijd vernieuwen

Toen Just de kans kreeg om terug te gaan naar Afrika heeft hij die aangegrepen. Eerst in Kinshasa en sinds een aantal maanden vanuit Johannesburg om de campagnes tegen de oprukkende industriële palmolie plantages in Kameroen en de illegale houtkap in Democratische Republiek Congo te leiden. In het boekje ‘Weten van het Wad, 10 jaar waddenzee.nl’ schreef Just een opdracht aan zichzelf en zijn collega’s in het Waddengebied. “Je moet blijven vernieuwen. Er komen jaarlijks twee miljoen toeristen, die moeten we allemaal het belang van de wadden tussen de oren tetteren.”

We zullen hem herinneren als een vrolijk mens, gedreven en altijd op zoek naar vernieuwing.