Zeekraal is, als uitgesproken zoutplant, de pionierplant van de kwelders. Hij kan groeien op slikkige platen die met elk hoogwater worden overstroomd. De zeekraalplantjes versterken het opslibben en zorgt er zo voor dat de kwelder hoger en droger wordt. Omdat zeekraal goed tegen zout in de bodem kan en lekker smaakt, wordt hij als zilte zeegroente geteeld op gronden met zout of brak grondwater. Hoewel zeekraal heel goed groeit op zoute grond kan hij alleen ontkiemen met de hulp van zoet regenwater. In Nederland groeien twee soorten zeekraal, die veel op elkaar lijken: langarige en kortarige zeekraal. Het is niet zeker of dit echt verschillende soorten zijn, of varianten van één soort. Zeekraal komt over de hele wereld voor.
Zeekraal is een zoutplant bij uitstek
Zeekraal verdraagt zout water. Sterker nog, de plant heeft zout nodig. De wortels nemen zout op dat in de bladeren wordt bewaard. Maar er zijn grenzen. Als er te veel zout in het zeekraalplantje is opgenomen groeit het niet meer. Daarom houdt het ook zo veel mogelijk zoet water vast. De blaadjes van zeekraal zijn dik en vlezig, net als die van vetplanten. Bovendien zijn ze klein en hebben weinig oppervlak. Daardoor verdampt er zo weinig mogelijk water. De wortels worden beschermd door een zuurstoflaagje. Dat zorgt ervoor dat er geen schadelijke metalen en teveel zout wordt opgenomen. Als er toch te veel zout in de plant is terechtgekomen gaat het naar de onderste bladeren. Die sterven dan af. Zo komt het dat de onderste bladeren vaak rood of geel zijn, terwijl de bovenste delen van zeekraal nog fris groen zijn. Schorrenkruid lost een zoutoverschot ook op die manier op.
Twee ondersoorten van zeekraal
Er komen in Nederland twee soorten zeekraal voor. Kortarige zeekraal groeit vooral op binnendijkse zilte terreinen. Als het aan de zeekant groeit is dat altijd op de wat hogere plekken, niet in het slik. Langarige zeekraal vind je juist vooral in het slikkige deel. Langarige zeekraal wordt verdrongen door Engels slijkgras. In de 20e eeuw is dat geplant om ervoor te zorgen dat kwelders sneller aangroeiden. Maar de plant verspreidde zich al te snel en wordt nu beschouwd als een soort ‘wadden-onkruid’.
Zeekraal op Texel
Beide soorten zeekraal groeien overal op de lage delen van de Sluftervallei. Op de kwelders langs de Mokbaai en in de Schorren komen ze ook voor. Nergens op Texel wordt zeekraal gekweekt of commercieel geoogst. Er is een boer mee bezig geweest bij het Hoornder Nieuwland maar hij is er weer mee gestopt omdat er te weinig klanten waren voor deze lekkernij.
Naam
Zeekraalplantjes lijken veel op lange aan elkaar geregen kraaltjes. Vandaar de naam.
- Ned: Zeekraal (langarige zeekraal, kortarige zeekraal)
- Lat: Salicornia procumbens, Salicornia europaea
- Eng: Salicornia, Saltwort (long-spiked) and Glasswort (short-spiked); Marsh Samphire, Pickleweed, Chicken-claws
- Fra: Salicorne (passepierre)
- Dui: Sandwatt-Queller (Langähriger) und Queller (Kurzähriger)
- Dan: Salturt