Roggen zijn, net als haaien, kraakbeenvissen. Hun hele skelet bestaat uit kraakbeen in plaats van uit bot. Alle roggen hebben een plat lichaam. De roggen die in de Noordzee leven liggen het grootste deel van de tijd stil op de bodem. Als ze zwemmen lijken hun zijvinnen op vleugels waarmee ze door het water ‘vliegen’. In de Noordzee komen zo’n 10 verschillende soorten roggen voor. Kleine soorten, zoals de gevlekte rog, de stekelrog en de sterrog, kom je hier het vaakst tegen. De grootste soort rog uit de Noordzee, de vleet, is sinds de jaren zestig van de vorige eeuw steeds zeldzamer geworden. Een andere zeldzaamheid voor de Noordzee is de pijlstaartrog.

Roggen zijn verwant aan haaien. Bij roggen zitten de kieuwspleten aan de onderzijde, één kieuwopening zit bovenop, en het dier kan via die opening een waterstroom langs de kieuwen laten lopen, voor de ademhaling.

Sterke veranderingen in roggenpopulatie

Er is veel veranderd in de aantallen en de verspreiding van roggen in de Nederlandse getijdenwateren en de Noordzee. De stekelrog en de pijlstaartrog werden vroeger veel gevangen in de Waddenzee, deltawateren en het kustwater maar zijn daar nu veel zeldzamer. Ook in de zuidelijke Noordzee kwamen deze soorten voor, naast vleten en gladde roggen. De vleet is daar nu vrijwel verdwenen en de andere soorten worden veel minder gevangen. De sterrog is de soort die zich het best weet te handhaven. Van deze soort is niet bekend of hij in vroeger jaren ook veel voorkwam in de Nederlandse kustwateren.

In 2009 is er door de Europese Commissie een Europees actieplan voor kraakbeenvissen gemaakt. In dit actieplan staan ideeën voor een betere bescherming en meer onderzoek naar de meest kwetsbare roggen- en haaiensoorten.

Roggeneieren op het strand

De dikke, meestal zwarte, rechthoekige doosjes met op alle punten een stekel, die regelmatig op het strand liggen, zijn eikapsels van roggen. Bijna alle roggensoorten die in de Noordzee voorkomen leggen eieren en zetten deze vast aan stenen, wrakken of wier. Aan de kleur en vorm van de doos en de lengte van de stekels is te zien van welke soort rog het eikapsel afkomstig is.

Veel roggeneikapsels die je op Nederlandse stranden vindt, komen uit het Kanaal. Met de heersende zeestromen zijn ze naar het noordoosten vervoerd.

Dieet van roggen

De roggen in de Noordzee eten vissen, kreeftachtigen en weekdieren.

Jonge rogjes

Op het moment van uitkomen zit het jonge rogje opgevouwen in het eikapsel. Het is een grote zeldzaamheid om een vol eikapsel te vinden! Jonge rogjes zijn in het begin nog helemaal doorzichtig, De kieuwen en ingewanden zijn van buiten af zichtbaar, zoals op de foto te zien is.