De snorharen van een zeehond, de zijlijnen van een vis, de sonar van een bruinvis en, niet te vergeten, de veren van een vogel: allemaal zijn het kostbare bezittingen voor deze dieren. Stuk voor stuk vervullen ze een essentiële functie. Ik wil het in dit weblog eens over de veren van vogels hebben, In deze tijd van het jaar zie je hoe bijvoorbeeld een jong pluizig eendje verandert in een volwaardig vliegende vogel. Dankzij de veren!

Belangrijk

Iedereen weet dat vogels veren hebben om te vliegen. Maar de veren zijn ook belangrijk om de vogels warm en droog te houden. Bij de mannetjes zijn ze bovendien vaak extra kleurig, om vrouwtjes te lokken. Veelzijdige functies dus. Voor vogels is het dan ook van het grootste belang goed voor de veren te zorgen. Dit doen ze door ze te poetsen. Door het vet dat uit hun stuitklier komt over de veren te verspreiden, houden ze ze in goede conditie.

Ingenieus

Heb je ooit een vogelveer van heel dichtbij bekeken? In ons zeelab kun je er eentje onder de binoculair bekijken. Dan zie je hoe ingenieus hij in elkaar zit. Een veer bestaat uit een schacht – een soort middennerf – waarop de vlaggen zitten. Elk ‘zijtakje’ binnen de vlag heeft aan beide kanten een rijtje ‘weerhaakjes’ die perfect in elkaar passen. Die zijtakjes zitten dicht op elkaar en samen vormen ze een waterdicht geheel.

Soorten veren

Er zijn vier soorten veren: donsveren, dekveren, slagpennen en staartveren. De donsveren dienen om de vogel warm te houden. De dekveren bedekken het lichaam van de vogel, slagpennen vormen de vleugels en staartpennen de staart. Elke soort veer heeft een eigen functie en uiterlijk.

Verschillende functies

Slagpennen moeten stevig zijn, anders kan de vogel niet goed vliegen. De schacht is daarom dikker waardoor veel kracht gezet kan worden. Zo kan het dier stijgen en versnellen. Slagpennen zitten vast in het bot. De staartpennen helpen ook met het opstijgen en dienen daarnaast om te sturen, remmen en stabiel te vliegen. Dankzij de dekveren zit er nergens een open plek in het verenpak, anders zou de vogel nat en koud kunnen worden.

Ruien

Veren zijn gemaakt van hetzelfde materiaal als onze nagels. Net als nagels slijten veren ook. Daarom ruien vogels elk jaar hun veren. Eenden en ganzen verliezen in een keer al hun slag- en staartpennen. Dat heeft tot gevolg dat ze dan niet kunnen vliegen. Ze zoeken dan een rustige plek op, vaak ergens op open water. De meeste andere vogelsoorten verliezen hun veren één voor één, zodat ze ook tijdens de rui kunnen vliegen. Kijk de volgende keer dat je een veer tegenkomt maar eens of je kunt zeggen of het een donsveer, een slagpen, een dekveer of een staartpen is. En bewonder het vooral om al zijn wonderbaarlijke eigenschappen!