Je ziet ze ’s avonds weer rondfladderen: vleermuizen! Vanaf half maart kunnen ze hun overwinteringsplaats verlaten, maar dit jaar zal het pas in april zijn geweest, omdat het zo’n koud voorjaar was. Nu jagen deze kleine, vliegende zoogdieren weer dagelijks op muggen en andere, vooral vliegende, insecten. Op Texel komen drie soorten vleermuizen voor.

Laatvlieger op vensterbank (foto Frank van Hevel)

Samenleven

Laatvliegers leven het jaarrond op Texel. Ze slapen in gebouwen: in spouwmuren, kieren en spleten. Ze kunnen door de kleinste opening naar binnen. Mensen weten vaak niet eens dat ze hun huis delen met vleermuizen; het zijn extreem rustige gasten. De enige aanwijzing dat ergens een kolonie vleermuizen zit, is de poep op de grond onder de invliegopening. Maar de meeste mensen zullen het niet als vleermuizenpoep herkennen en weten het dus niet als er een kolonie in hun spouw zit.

Overwinteren

Ruige dwergvleermuizen overwinteren vaak in houtstapels. Als mensen hun hout verbruiken in de winter, stuiten ze soms op zo’n diertje. Het beste kun je hem dan ergens wegstoppen waarvan je weet dat hij daar de rest van de winter ongestoord kan blijven. In een houtstapel die je dat jaar niet gaat gebruiken, bijvoorbeeld. Ruige dwergvleermuizen planten zich hier niet voort. Zij trekken in het voorjaar naar de Baltische Staten, waar ze broedkolonies vormen. In de winter komen ze dan terug.

Zorgen

De Vleermuizenwerkgroep, waar ik lid van ben, houdt de bekende kolonies van laatvliegers op Texel in de gaten. We tellen ze elk jaar een keer, bij het uitvliegen in de schemering. Er moeten ook een of meerdere kolonies gewone dwergvleermuizen zijn, want we hebben wel heel jonge exemplaren van deze soort gezien. Maar waar ze zitten, is een raadsel. De onbekendheid van de plekken waar vleermuizen gebruik van maken, is ook meteen een probleem. Als een gebouw wordt verbouwd, geïsoleerd of afgebroken, kan het zomaar zijn dat je een kolonie verstoort of een overwinteringsplaats vernietigt. Daarom zijn het IVN, GroenLinks, de vogelwerkgroep en de vleermuiswerkgroep bezig een expertgroep op te zetten, waar iedereen met bouw- of verbouwplannen naartoe kan voor advies.

Geluiden

Vleermuizen hebben iets mysterieus, door het feit dat ze kunnen vliegen en hun nachtelijke activiteit. Je ziet ze wel, maar toch ook niet. Bovendien kunnen wij het geluid dat ze maken, niet horen. Met een batdetector kan dat wel, daarmee zet je het ultrasone geluid om naar een frequentie die wij wel kunnen horen. Dat is heel bijzonder, je kunt aan de geluiden zelfs de soort herkennen!