Wie bijen zegt, zegt honing. Maar er zijn wel 360 soorten bijen in Nederland en slechts een ervan maakt honing! De nieuwe tijdelijke tentoonstelling Nederland Zoemt gaat over al die andere, wilde bijensoorten. Ik heb deze tentoonstelling gemaakt voor elf natuurmusea in Nederland waaronder Ecomare. Voor de tentoonstelling bij Ecomare hebben we een extra deel toegevoegd over Texelse bijen.

Veel bijgeleerd

De afgelopen maanden was ik voor drie dagen per week gedetacheerd bij Naturalis in Leiden. Ik was als projectleider verantwoordelijk voor de totstandkoming van de tentoonstelling. Voor ik aan deze klus begon wist ik niet zoveel over bijen. Ik heb veel gelezen en met experts gepraat en zo heel veel bijgeleerd. Een leuke woordspeling!

Geen mens zonder bij

In de tentoonstelling komen bezoekers op een humoristische en interactieve manier meer te weten over bijen. Over hoe ze leven, wat ze eten, hoe ze zich voortplanten en waar ze wonen. Er zit ook een minder leuke boodschap in, want het gaat slecht met de bij. Van alle insectengroepen gaat het met de bijen zelfs het slechtst. Aangezien bijen essentieel zijn voor de bestuiving van onder meer voedselgewassen, is hun achteruitgang ook voor mensen erg. Helaas is de mens er zelf debet aan: oorzaken zijn bebouwing, verstening en natuurlijk bestrijdingsmiddelen.

Punk-stijl

Een tentoonstelling maken gaat niet alleen over inhoud, maar ook over vorm. Er moest dus een stijl gekozen worden. Het was al snel duidelijk dat we geen precieze pentekeningen of schilderingen in pasteltinten wilden. Een vormgevingsbureau kwam met de suggestie om het in punk-stijl te doen. Harig, stekelig, stoer en actiegericht. Een briljant idee! Om de ecologische voetafdruk van deze tentoonstelling zo klein mogelijk te houden, is gekozen voor panelen van ecoplex. De panelen zijn zo vormgegeven dat afgezaagde stukken gebruikt zijn voor uitstekende onderdelen. Zo is er een minimum aan materiaal nodig voor deze tentoonstelling.

Andere deelprojecten

Het project Nederland Zoemt is gefinancierd door de Postcode Loterij, het Prins Bernhard Cultuurfonds en het Mondriaan fonds. Naast de tentoonstelling is er door twee recent afgestudeerden biologiedocenten een educatief product gemaakt. Er is bovendien een deelproject op het gebied van zogenaamde ‘citizen science’, met een Nationale Bijentelling op 21 en 22 april. Wil je hieraan meedoen? Kijk dan op nederlandzoemt.nl.

Help de bij

Omdat het slecht gaat met de bij, is alle hulp welkom. Er zijn allerlei kleine dingen die iedereen kan doen. Rommelhoekjes in je tuin laten staan, bijvoorbeeld. Maar ook: zo min mogelijk tegels in je tuin, een bijenhotel ophangen, bloeiende planten zetten en natuurlijk geen verdelgingsmiddelen gebruiken. Insecten zijn bijzonder nuttig en bijen helemaal. Laten we er goed voor zorgen!