Het effect van een afbeelding kan enorm zijn! Onlangs werd een foto gepubliceerd van een zeepaardje dat zich met zijn staart aan een wattenstaafje vasthoudt. Het wattenstaafje is drie keer groter dan het zeepaardje en zweeft in het water. Het was een aandoenlijk beeld dat een naar verhaal blootlegt, namelijk dat van zwerfvuil in zee. Ook onze zee bevat een hoop zwerfvuil. Regelmatig krijgen wij er slachtoffers van binnen.

Gevaarlijk

De foto van het zeepaardje was gemaakt bij Indonesië. De fotograaf beschrijft de grote hoeveelheid stinkend afval die daar ronddreef. Zo erg is het in onze Wadden- en Noordzee gelukkig niet, maar ook bij ons levert zwerfvuil veel gevaren op voor zeedieren. Touwen, stukken net en de bindingen van kranten en bladen zijn berucht: dieren raken erin verstrikt en verdrinken. Het gebeurt ook dat het rond de nek of middel van een jong dier vast komt te zitten. Tijdens het groeien snijdt het dan steeds dieper in het vlees, tot de dood erop volgt. Een langzame en zeer pijnlijke dood.

Ingesneden touw

We hebben een aantal keren een zeehond in de opvang gehad met zo’n ingesneden touw of binding. Sommige van deze dieren konden we redden en zijn uiteindelijk, met een litteken die de rest van hun leven zichtbaar zal blijven, uitgezet. Soms vinden we een kadaver met een touw rondom; de bultrug waarvan het skelet in onze Walviszaal hangt was daar een voorbeeld van.

Effect op vogels

Zeevogels komen ook regelmatig in de problemen door zwerfvuil in zee. In onze tentoonstelling Waddenstad is te zien hoe de maaginhoud van een noordse stormvogel eruit kan zien. Deze vogelsoort ziet plastic als voedsel, maar braakt of poept het niet uit. Dit heeft tot gevolg dat hij verhongert doordat zijn maag gevuld is met rotzooi. Vogels met (ballon)touw of net rond hun snavel of poten zien we ook vaak. Soms kunnen we er een redden, maar meestal zie je het bij kadavers of skeletten.

Eigen rol

Zo’n foto van een zeepaardje op een wattenstaafje of van een vogelskelet met een hoop plastic op de plek waar zijn maag hoort te zitten, confronteert ons weer even met onze verantwoordelijkheid voor de wereld om ons heen. Wij willen niet teveel ‘met het vingertje wijzen’, maar wel mensen bewust maken van hun rol. Natuurlijk kunnen we niet alle problemen oplossen, maar we kunnen wel allemaal een steentje bijdragen. Op zijn minst zelf altijd je afval in de prullenbak gooien. Geen poepzakjes achterlaten, geen ballonnen oplaten. En misschien zelfs af en toe bukken en iets oprapen. Google maar eens op ‘zeepaardje wattenstaafje’. Dan zie je waar je het voor doet!