Begin dit jaar ben ik met een ploeg vrijwilligers gestart met het walvisbottenproject. De enorme collectie botten van Adrie en Ineke Vonk moet in kaart gebracht worden. Een megaklus! Inmiddels heeft over de helft van de botten in de schuur van de familie Vonk een kaartje.

Beschrijven

We zijn bijna elke donderdagmiddag aan het werk in de schuur. We hebben honderden botten gedetermineerd, beschreven, opgemeten en gefotografeerd. Er is een nummer op de botten gezet en de meeste hebben een label gekregen. Alle gegevens van elk beschreven bot staan op een kaart en in de computer. Al met al is het een enorme klus, maar vele handen maken licht werk.

Intensief maar leuk

Dit is een project waar ik echt blij van word. Dat komt vooral door de belangeloze inzet van de vrijwilligers. Het zijn er een stuk of tien, jong en oud, Texelaars en overkanters. Hun grote enthousiasme, hun leergierigheid en de gezelligheid die we met elkaar hebben, zijn werkelijk hartverwarmend. Ik kijk elke week uit naar de donderdagmiddag!

Verschillende soorten

Inmiddels hebben we botten van twintig soorten walvissen op naam gebracht. Verreweg de meeste zijn door Nederlandse vissers van de Noordzeebodem opgevist. De algemeenste zijn: bruinvis, witsnuitdolfijn, tuimelaar, butskop en dwergvinvis. Zeldzamere soorten zijn potvis, orka, griend, bultrug, noordse vinvis en gewone vinvis. We hebben ook botten van de noordkaper, de Groenlandse walvis en de blauwe vinvis gevonden, maar die komen waarschijnlijk van walvisvaarders. Topvondsten zijn de botten van de grijze walvis. Deze soort is in de Atlantische Oceaan en omringende zeeën in de Middeleeuwen verdwenen, om onduidelijke redenen. In de Stille Oceaan komen grijze walvissen nog wel voor.

Fossielen

In de verzameling zitten ook fossielen. Ze komen uit het Pleistoceen, de periode van de ijstijden, en uit de periode daarvoor, het Tertiair. Er zitten botten van walvissen bij, van de beloega en ook van andere walvisachtigen, die ik verder niet op naam kan brengen. Daarvoor moet maar eens een specialist op bezoek komen. Bij de fossielen zitten ook botten van landdieren zoals wolharige mammoet en steppewisent. Tijdens de ijstijden was het Noordzeegebied voor een groot deel land.

Trakteren

In het begin was ik alleen maar bezig met het determineren van de botten en het ontvangen en te woord staan van de persmensen, want die kwamen er gretig op af na ons persbericht over het project. Inmiddels hebben de vrijwilligers zoveel kennis opgedaan, dat ze mijn hulp veel minder nodig hebben. Daarom kan ik nu ook zelf helpen met inschrijven. Na de ontdekking van de twintigste soort (een onderkaak van een zwarte zwaardwalvis, die overigens niet uit de Noordzee komt), heb ik getrakteerd op aardbeien met slagroom. Ik vermoed dat we nog wel een paar maanden bezig zijn, maar dan is het ook af.

Texelfondscompliment

Onlangs zijn Adrie en Ineke in het zonnetje gezet door het Texelfonds. Ze kregen het Texelfondscompliment voor hun vrijwilligerswerk voor de Texelse samenleving. Dankzij hun inspanningen blijft hun bijzondere walviscollectie behouden en op Texel!