Naast dierverzorger ben ik ook vogelaar, een hobby die ik deel met veel mensen; binnen ons team vooral met Jasmijn. Ik vind vogels ontzettend interessant, leuk en mooi. Een tijdje geleden ben ik me in een voor mij nieuw aspect van vogels gaan verdiepen: hun parasieten. De zogenaamde veerluizen blijken heel fraai en veelvormig te zijn!

Bestrijden

Door een soort toeval kwam ik op het spoor van de veerluizen. Natuurlijk kende ik ze wel, als kriebelbeestjes die over je armen kruipen als je een vogel hanteert die er toevallig mee onder zit. Vogels die veerluizen hebben, sprayen wij met een middel tegen de parasieten. Ik kende ze dus als lastpakken die bestreden moeten worden, maar had mij nooit gerealiseerd dat elke soortgroep andere veerluizen heeft en dat de beestjes zelfs een voorkeur hebben voor een specifieke plek op de vogels!

Soortspecifiek

Mariëtte en ik waren een keer in het vogelopvangcentrum van Oostende, België, om te kijken hoe hun opvang georganiseerd is. Daar zag ik een poster hangen met tekeningen van allerlei verschillende veerluizen. Er stond per luizensoort op welke vogelsoort ze parasiteren en waar op de vogel ze gevonden worden. De veerluis die op duiven zit, blijkt niet op meeuwen te parasiteren. En de ene soort eet van de kopveren, terwijl een ander juist in de vleugels zit. Bijzonder, toch?

Onder de microscoop

Nu mijn interesse in veerluizen gewekt was, ben ik ze gaan verzamelen en onder de microscoop gaan bekijken. Ik heb verschillende soorten gevonden, die ik op naam heb weten te brengen. Op de foto zijn vier soorten veerluizen te zien, gefotografeerd door een microscoop. Van links naar rechts zijn het: Saemundssonia lari, afkomstig van een zilvermeeuw, Pectinopygus bassani, zat op een jan-van-gent, Eidmanniella pellucida, afkomstig van een aalscholver en Campanulotes bidentatus gevonden op een houtduif. Ze hebben allemaal alleen een Latijnse, wetenschappelijke naam en geen Nederlandse.

Jeuk

Veerluizen eten van de veren van de vogel. Ze gebruiken de eiwitten waar de veren van gemaakt zijn, keratine, als voedingsbron. Toch heb ik nog nooit echt een beschadiging gezien die veroorzaakt was door de insecten. Ze zullen vooral jeuk veroorzaken. Een vogel die bij ons in de opvang komt, is vaak ernstig verzwakt. Dan zijn jeukende luizen misschien net wat teveel. We zien ook vaker veerluizen bij verzwakte vogels dan bij gezonde. Naast de relatief onschuldige veerluizen kunnen vogels ook last hebben van teken, vlooien en luisvliegen. In de opvang helpen wij ze van de parasieten af.

Hobby

Het bekijken en op naam brengen van de veerluizen doe ik vooral als hobby. Ik vind het bijzonder om die nietige beestjes onder een microscoop te bekijken en te ontdekken dat ze er zo verschillend uitzien. Ook mijn collega’s kijken belangstellend mee. Zo leren we steeds weer iets nieuws!